Tôi hiểu ngay ý bạn tôi là muốn nói tới câu chuyện cầu Bạch Hổ ở Huế. Tin từ đồng nghiệp ở Báo và PTTH Huế cho hay, từ chiều 27-10, mực nước lũ trên sông Hương qua thành phố Huế đã chạm dầm cầu đường sắt Bạch Hổ và tiếp tục dâng cao. Trước diễn biến này, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp đưa đoàn tàu 19 toa chở đá nặng khoảng 660 tấn (mỗi toa tương đương 35 tấn) đỗ trên cầu đường sắt Bạch Hổ vào sẩm tối cùng ngày. Kế đó, đến 19 giờ đoàn tàu chở đá nặng 660 tấn đã "dằn" mặt cầu để giữ cầu chứ cũng chẳng phải dằn mặt gì nước lũ.

Trong tình huống cấp bách này có thể coi là giải pháp hữu hiệu. (Cầu Đuống và cầu Long Biên - Hà Nội từng sử dụng biện pháp này trong bão Yagi hồi tháng 9-2024)

Cùng với nhiều di tích, cầu Bạch Hổ được xem là biểu tượng của vùng đất kinh kỳ, đặc biệt với người dân gắn bó bao đời với mảnh đất này. Cây cầu được xây dựng năm 1908 để phục vụ tuyến đường sắt Huế - Quảng Trị. Hiện nay, cầu vẫn là tuyến đường sắt độc đạo nối hai bờ sông Hương và là một chứng nhân lịch sử quan trọng của thành phố.

Trong khi đó, tại thành phố Đà Nẵng một di sản của vùng đất này cũng đang bị lũ lụt đe dọa đó là cầu Câu Lâu (cũ). Theo TS Sử học Lưu Anh Rô, trước khi Pháp xâm lược Việt Nam, mỗi khi vượt qua "dòng sông Mẹ" Thu Bồn, người Việt tất tần tật phải dùng ghe thuyền. Cuối thế kỷ XIX, sau khảo sát, người Pháp đã tiến hành xây cầu Câu Lâu (cầu chợ Củi) vào năm 1928. Đến ngày 21-6-1929 cây cầu được khánh thành với sự tham gia của cả toàn quyền Đông Dương và đoàn tùy tùng từ Tòa Công sứ Hội An lên. Trải qua thời gian cầu Câu Lâu bị hư hỏng đến năm 1963 mới được xây lại dưới thời Việt Nam cộng hòa.

Nhắc lại điều này để thấy Câu Lâu không chỉ là cây cầu dân sinh mà còn là di tích gắn bó, trong đời sống sinh hoạt, tình cảm người dân quê nơi đây và những ai từng một lần rong ruổi trên con đường thiên lý Bắc - Nam của tổ quốc. Song hiện cây cầu đang đứng trước mối nguy hiểm bị xóa sổ bất cứ lúc nào. Ngày 29-10, dòng nước lũ cuồn cuộn đã sát mé cầu, có thể cuốn phăng cây cầu này. Lãnh đạo thành phố Đà Nẵng yêu cầu các ngành phải chuẩn bị cho mọi tình huống có thể xảy ra đối với cầu Câu Lâu; đặc biệt ngành xây dựng phải tính toán các giải pháp kỹ thuật để ứng phó. Nhưng tính toán làm sao đây, vì cầu Câu Lâu không để áp dụng giải pháp như của cầu Bạch Hổ.

Trước mắt, việc hạn chế dòng nước lũ qua cầu có thể được xem là giải pháp cấp bách và hữu hiệu nhất. Một lãnh đạo thành phố cho hay, theo báo cáo hiện nay các thủy điện thượng nguồn đang xả lũ. Trong đó một số thủy điện xả quá lớn. "Chúng tôi đã yêu cầu các hồ thủy điện xả lũ đúng quy trình, lưu lượng đến và lưu lượng xả phải bằng nhau".

Hy vọng cầu Câu Lâu và cả cầu Bạch Hổ sẽ trụ vững với đất và người vốn có bề dày truyền thống lịch sử văn hóa ở hai địa phương.

Võ Văn Trường